ĐÀ LẠT VẪY GỌI

Nói đến Lâm Đồng phài nhắc đến hai chữ Đà Lạt bởi hai chữ Đà Lạt luôn
có một sức cuốn hút đặc biệt trong long du khách. Những rừng thông xanh
nhấp nhô, những thác nước hung vĩ, những vườn hoa muôn sắc, có không khí
thiên nhiên ùa vào trong từng căn hộ làm luyến lưu biết bao bước chân
du khách. Và Đà Lạt-Lâm Đồng còn là một vùng đất giàu truyền thống văn
hóa với những nét đặc sắc của dân tộc Mạ, K”Ho, Chu Ru, Thái, Tày…gắn
liền với hình ảnh của lễ hội cồng chiêng, những vũ điệu đêm rừng bên
chóe rượu cần say đắm.
Do nằm trọn trên cao nguyên Lang Biang có rừng thông 3 lá bao bọcne6n
nhiệt độ cao nhất ở Đà Lạt cũng chỉ ở 29,2oC, nhiệt độ trung bình hang
năm từ 18 – 20 o C. Đà Lạt lại có được sự chăm chút của bàn tay con
người làm nên hơn 2000 ngôi biệt thự góp phần làm nên một thành phố đầy
bản sắc. Những năm đầu thế kỷ 20. người Pháp đã cho lập một đề án xây
dưng Đà Lạt thành một trung tâm nghỉ dưỡng và là một đô thị có chức năng
nghỉ dưỡng du lịch sớm nhất ở Việt Nam.
Từ trước đến nay, có nhiều cách lý giải về tên gọi Đà Lạt nhưng thuyết
phục nhất , có cơ sở nhất vẫn là từ một tên gọi mang tính dân tộc học.
Khi người Pháp đầu tiên đặt chân đến cao nguyên, khu vực mà họ tiếp xúc
đầu tiên là những cư dân Lạch sống quanh khu vực thung lũng Hồ Xuân
Hương ngày nay nhưnh4 bộ lạc đã chọn khu rừng thưa trên cao nguyên Lang
Biang làm nơi cư trú. Khi tiếp xúc, các cư dân đã bật lên từ Đạ Lạch (Đạ
là nước, dịch ra tức song suối của người K”ho Lạch) và từ đó đã được
người Pháp dung một cách thông dụng.
Cũng có giả thuyết cho rằng: Những năm đầu thế kỷ 20, người Pháp đã
cho lập một đề án xây dựng Đà Lạt thành một trung tâm nghỉ dưỡng và
những người có mặt đầu tiên đã chọn cho thành phố một câu châm ngôn cho
gần với các thành phố châu Âu xuất phát từ gốc Latinh: DAT ALLIS
LAETITUM TEMPERRIEM (tạm dịch ra: Cho người này niềm vui,cho người kia
sự mát lành). Khi lấy 5 chữ cái của 5 từ trên ghép lại cũng ra chữ
Dalat.


KHÁCH SẠN NHÀ NGHỈ
Theo thống kê mới nhất, Lâm Đồng có 625 khách sạn, tập trung ở Đà Lạt,
trong đó có hơn 79 khách sạn được công nhận đạt tiêu chuẩn quốc tế từ
1-5 sao với gần 2.700 phòng đáp ứng mhu cầu nghỉ ngơi của khách cao cấp.
Đà Lạt là một thành phố vườn nên các khách sạn, nhà nghỉ nằm rải ra ở
các đường phố và mùa du lịch hè là mùa chủ lực, chiếm tới 3/5 lượng khác
trong năm, bắt đầu từ cuối tháng 5 đến cuối tháng 8.


THAM QUAN VÀ DÃ NGOẠI
Đà Lạt có hàng chục danh thắng, di tích trong đó nhiều cái đã được
công nhận là di tích cấp quốc gia tập trung nhiều ở Đà Lạt và các huyện,
thị xã Bảo Lộc, dọc quốc lộ 20.

Hồ Xuân hương – trái tim của Đà Lạt
Năm 1922, theo chủ trương hồi sinh thành phố của Toàn quyền Pháp
P.Doumer, kỹ sư công chánh Labbe” đã cho đào một cái hồ nhân tạo, cho
xây cái đập nước dựa trên thung lũng cũ và tạo nên một cái hồ lớn có tên
là Grand Lac. Năm 1953, bắt đẩu mang tên Hồ Xuân Hương (tỏa hương vào
mùa xuân). Hổ có chu vi 5,5 km và độ sâu trung bình 1,5m. Cứ trước Tết
từ Nôen trở đi là mai anh đào lại nở rực ven hồ rất lãng mạn.
Hồ Xuân Hương chính là nơi phát xuất danh xưng Đà Lạt và là danh thắng
đầu tiên của tỉnh Lâm Đổng, được công nhận là di tích danh thắng cấp
quốc gia năm 1988. Vòng quanh hồ Xuân Hương đã trở thành một vòng đua
chính thức trong lịch trình cuộc đua xe đạp toàn quốc tranh cúp Truyền
hình TP.HCM hàng năm được truyền hình trực tiếp.


MỘT SỐ ĐIỂM THAM QUAN TIÊU BIỂU
Thác Cam Ly (cách trung tâm thành phố 2km, nằm cuối đường Hoàng
Văn Thụ): Vốn xưa kia là nơi sinh sống cùa một buôn làng người dân tộc
thiểu số đông đúc (ngày nay vẫn còn lại một nhà thờ Cam Ly khá lớn được
xây dựng từ thời Pháp).Thác đổ dài như mái tóc của một thiếu nữ nổi
tiếng qua lời bài hát “ Đà Lạt ơi, có nghe chăng Cam Ly , khóc tình đầu dang dở…”.

Cáp treo: Đưa vào hoạt động vào tháng 3/2003. Chiều dài toàn
tuyến đi về là 2,3km. Điểm đi là đồi Rô Bin và điểm đến là Thiền Viện
Trúc Lâm. Hiện do Công ty du lịch Lâm Đồng quản lý.

Thác Đatanla: Cách trung tâm TP Đà Lạt 5 km trên đường đèo
Prenn vào thành phố, được công nhận thắng cảnh quốc gia năm 1998. Thác
khá sâu đi bộ khoảng 15 phút. Từ trên đường đèo xuống đến thác độ 300m.
Theo một số truyền thuyết của đồng bào dân tộc thì Đatanla là nơi dũng
sĩ K’Lang và nàng sơn cước Hơbiang găp nhau.Nơi đây, chàng K’lang đã
giao chiến với bầy thú dữ gồm 2 con rắn hổ tinh, bảy con chó sói và 2
con cáo…
Vực Tử Thần dưới chân thác còn là nơi để du kháchne6m1 cảm giác mạo
hiểm qua trò chơi chinh phục vách đá bằng dây. Khách có thể đi bộ hoặc
ngồi máng trượt từ cổng xuống tới đầu thác.

Thác Prenn: (nằm ở chân đèo Prenn, cách trung tâm Đà Lạt khoảng
10 km): khi bác sĩ Yersin mới khám phá ra Đà Lạt, buôn Prenn là một
buôn dân tộc bản địa rất sầm uất với cả trăm nóc nhà sàn đông đúc nhưng
theo thời gian, buân này không còn. Trong khuôn viên thác có cầu treo
dân tộc, có hồ nuôi cá sấu, có mô hình đền Hùng làm theo phiên bản ở Phú
thọ; tượng Lạc Long Quân và mẹ Âu Cơ. Prenn có một đặc sản là cháo cá
lóc. Thác do công ty Cp Dịch vụ Du lịch Đà Lạt quản lý.

Hồ Than Thở: (cách trung tâm thành phố khoảng 5 km về phía
Bắc). Ban đầu là một hồ nhỏ, về sau người Pháp cho xây đập chắn nước tạo
thành hồ. Xung quanh hồ Than Thở có nhiều truyền thuyết, tình sử thú vị
như câu chuyện Thảo Tâm gắn liền với sự tích Đồi Thông 2 mộ, có một đôi
cây thông yêu nhau rất lạ gắn với 2 câu thơ: “ Đà Lạt có thác Cam Ly,
có hồ Than Thở người đi sao đành.”

Thung lũng Tình yêu: (cách Đà Lạt 5,5 km về phía Bắc) Nguyên
xưa kia là một Thung lũng lớn (thung lũng tinh têu), có cảnh quan đẹp;
từ thời Pháp đã được biết đến dưới cái tên Vallee’’D’mour, đến năm 1953,
theo chủ trương của hội dồng thị xã Đà Lạt, người ta đã Việt hóa thành
tên gọi Thung lũng tình yêu. Năm 1972, người ta cho xây dưng một đập
ngăn nước tạo nên một hồ chứa nước dung cho sản xuất nông nghiệp khu vực
Đa Thiện nên mới có tên hồ Đa Thiện. Nơi đây có nhiều đồi thông đẹp,
thoai thoải thích hợp cho đi chơi picnic vào ngày nghỉ. Ở phía trong đồi
Vọng Cảnh trên có một ngôi nhà dành cho khách nghỉ chân, có dịch vụ cỡi
ngựa.

Vườn hoa thành phố (nằm ở cạnh Hồ Xuân Hương, bên cạnh đồi Cù
thơ mộng, cách trung tâm thành phố 2km): Ngoài các giống hoa truyền
thống mà du khách đã biết như cẩm tú cầu, hồng, hồng ri, xác pháo,
mimosa; tại vườn hoa còn có hàng chục giống hoa mới được du nhập vào Đà
Lạt, một khu vườn địa lan, phong lan khá lớn và thuộc loại đẹp nhất của
thành phố hoa, đáp ứng nhu cầu thưởng thức, mua bán của du khách. Vào
dịp Tết Nguyên đán hàng năm, nơi đây còn diễn ra Hội hoa xuân tập hợp
những nghệ nhân chơi hoa, địa lan, phong lan, cây cảnh, tiểu cảnh-non bộ
từ trong và ngoài tỉnh Lâm Đồng đến thi tài.

Tham quan sân Golf và làm quen với môn đánh golf: Đà Lạt có 3
đồi Cù được ngưới Pháp xây dựng thành một sân golf 9 lỗ từ thời Pháp.
Khi còn làm vua va nhất là khi đứng đầu chính phủ Hoàng triều cương thổ,
vua bảo Đại thường xuyên ra chơi golg ở đây cùng với các quan chức
Pháp. Đầu thập niên 90, được đưa vào liên doanh giữa công ty Du lịch
tỉnh Lâm Đồng với công ty Đanao (Hồng Kông, Trung Quốc) và được xây dựng
thành sân golf quốc tế 18 lỗ. Đây là sân Golf có cảnh quan đẹp nhất
Việt Nam.

Vườn hoa Minh Tâm (đường Mimosa cách trung tâm Đà Lạt 3km): Vốn
là một biệt thự tư nhân được cải tạo lại thành một vườn hoa,tuy diện
tích nhỏ hẹp nhưng được bố trí tập trung theo đặc điểm dốc của địa hình
tạo cho vườn hoa có một sắc màu riêng. Phía tay phải của vườn hoa có
nhiều ngôi nhà rông, nhà sàn xinh xắn tĩnh mịch thích hợp cho những đôi
uyên ương đi hưởng tuần trăng mật.

Lâu đài mạng nhện ( đường Huỳnh Thúc Kháng): Xây dưng năm 1990
như là một công trình có lối kiến trúc kỳ dịma2 chủ nhân của nó là nữ
kiến trúc sư Đặng Việt Nga. Công trình được kiến trúc như trong một câu
chuyện cổ tích của con người ở đâu đó trên trái đất với những mạng nhện,
những cây nấm to, đôi hươu cao cổ, một ngôi nhà rông cách điệu, một em
bá đang cắp sách đi học, hai ông bà cãi nhau, Biệt thự có nhiều phòng
ngủ, mỗi phòng mang tên một con thú hoặc trái cây thể hiện sự gần gũi
với thiên nhiên như phòng Mối, phòng con Hổ, con kiến, phòng Trái Bầu.

Thung lũng vàng (đường Ankroet, xã Lát, huyện Lạc Dương, cách
trung tâm Đà Lạt 15km về phía Bắc). Khu du lịch này hiện đang là một
trong những điểm tham quan dã ngoại hấp dẫn ở Đà Lạt nhờ có những đồi
thông nguyên sinh, vườn cây cảnh Bonsai quý, vườn đá cảnh lấy từ núi
rừng Lâm Đồng, một vườn lan sinh thái tập hợp hàng trăm giống lan đặc
chủng của núi rừng Tây Nguyên.

Hồ Đankia – Suối Vàng: Nằm cách trung tâm Đà Lạt 18km về hướng
Bắc, Hồ Đankia –suối Vàng trông như một thiếu nữ vừa bước vào tuổi thanh
xuân nằm phơi mình bên những đồi thong xanh biếc chập chùng. Nơi đây,
năm 1893 bác sĩ A Yersin đã từng ngây ngất trước vẻ đẹp thiên nhiên của
núi non hùng vĩ trên cao nguyên Lang Biang và từ đó đã khai sinh ý tưởng
thiết lập một trạm nghĩ dưỡng trên cao nguyên khai sinh ra thành phố Đà
Lạt. Nơi đây có nhà máy thủy điện Ankroet nhà máy thủy điện được xây
dựng đầu tiên ở Việt Nam vào năm 1943. Theo quy hoạch đây là 1 trong 4
khu du lịch tổng hợp quốc gia gọi vốn đầu tư.

Thác Pongour (nằm trên địa bàn xã tân Hội huyện Đức Trọng, cách
Đà Lạt 45km, cách đường quốc lộ 20 khoảng 7 km): được công nhận danh
thắng cấp quốc gia năm 2000, theo truyền thuyết của đồng bào dân tộc thì
thác gắn liền với câu chuyện về nàng Ka Nai một tù trưởng xinh đẹp đã
có công xây dựng nên cuộc sống thịnh vượng của đồng bào K’Ho. Tương
truyền KaNai có 4 con tê giác và pongour là dấu về các con tê giác cắm
sừng xuống đất. Từ nhiều năm nay, Pongour có ngày hội thác vào rằm tháng
giêng hàng năm với nhiều trò chơi dân gian, các nghi lễ văn hóa truyền
thống của các dân tộc bàn địa. thác do công ty TNHH Đất Nam (TP. HCM)
quàn lý và khai thác.

Thác Hang cọp: Thuộc địa bàn thôn Túy sơn, Xã Xuân Thọ, nằm
cách Đà lạt khoảng 15 km về phía Đông bắc. Tên gọi thác hang cọp là do
người dân địa phương đặt ngay dưới chân thác có 1 cái hang cọp khá rộng
ttryue6n1 có 1 con cọp 3 chân hung dữ đã từng ở. Sau đó , vào khoảng
cư6i1 năm 50 con cọp dữ này đã bị người dân bẫy được giờ vẫn còn lại cái
hang to.

Thác Bobla ( Thác Liên Đầm): Thuộc địa phận xã Liên đầm, Huyện
Di Linh , cách thành phố Đà Lạt hơn 80 km và cách thị xã bảo Lộc 25 km,
nằm cạnh quốc lộ 20. Thác nằm gọn lỏn giữa 2 ngọn đồi có hình voi phục
và giống như một cái hang động dưới chân thác là những tảng đá lớn trông
như những bàn đá của trời. Tên thác do người dân bản địa đặt. Thác do
công ty CP Dịch vụ Du lịchD9a2 Lạt khai thác.

Dinh Bảo Đại (biệt điện số 3): Nằm trên đường Triệu Việt Vương,
tọa lạc trên một quả đồi cao có những cánh rừng thông xanh bao bọc khá
đẹp. Dinh là nơi ở của Bảo Đại, vị vua cuối cùng của triều đình phong
kiến Việt Nam. Dinh được xây dựng năm 1933 – 1938 theo kiến trúc châu Âu
với mái hình khối, bố cục tuy cân dối nhưng không đối xứng. Dinh có
tổng cộng 25 phòng, tầng trên dành riêng cho gia quyến, của Vua, tầng
dưới dung làm nơi làm việc và tiếp khách. Năm 1988 người ta đã tình cờ
phát hiện ra một số bảo vật gồm 122 món ngọc ngà, châu báu của triều
Nguyễn do bà Từ Cung ( mẹ vua Bảo Đại) đem vào từ Huế, số bảo vật này là
của cải riêng của Hoàng Thái Hậu Từ Cung và một số đời Vua trước để
lại. Đáng chú ý có nhiều đồ dung bằng ngọc như thau rửa mặt bằng vàng
nạm 16 viên ngọc, các loại bát ngọc, đĩa ngọc, một số đồ dung bằng vàng.
Số bảo vật này đang được lưu giữ tại kho bạc Tỉnh Lâm Đồng. Có thể đây
là bộ sưu tập về ngọc đầy đủ nhất, quý giá nhất của các triều đại phong
kiến Việt Nam còn lưu giữ được cho đến ngày nay.

Dinh toàn quyền (dình):Tọa lạc trên ngọn đồi cao 1.533m với một
vị trí khá đẹp, một mặt nhìn xuống hồ Xuân Hương, một mặt nhìn ra những
cảnh quan ở phía dưới các thung lũng. Khi còn đương chức, Toàn quyền
Decoux đã cho xây dưng Dinh thự này làm nơi nghỉ mát mỗi mùa hè và sau
cho xây dựng đường hầm bí mật để khi có sự cố thoát ra ngoài, nhiều năm
nay không được sữa chữa nên đã bi hư hại. Hiện nay là nhà khách của UBND
tỉnh Lâm Đồng.

Dinh 1: Từ Dinh 2 theo đường Trần Hưng Đạo Hùng Vương đến ngã 3
Trại Hầm rẽ trái khoảng 400m du khách sẽ đến với Dinh 1. Nguyên là cơ
ngơi của một người Pháp được Vua Bảo Đại mua lại, cho xây dựng thành
Tổng hành dinh của Chính phủ Hoàng Triều Cương Thổ. Sau đến đời Ngô Đình
Diệm thì đã được tu bổ them thành một lâu đài tráng lệ và kiên cố. Dưới
tòa nhà chính có 1 số đường hầm thoát hiểm, của chính của đường hầm nằm
ngay cạnh phòng ngủ của Ngô Đình Diệm ( lưng chừng cầu thang lên lầu
nên khó phát hiện và từ ngoài nhìn vào giống như cửa phòng bình thường).
Một phần của tầng hầm nổi trên mặt đất và có đu8o7ng2 thoát hiểm thông
qua phía sau Biệt điện nơi có sân đỗ cho máy bay trực thăng.

Biệt điện Trần Lệ Xuân ( số 5 Yết Kiêu, phường 5 Tp Đà Lạt).Dịch vụ: Tham quan kiến trúc, bán hang lưu niệm. Hiện là trung tâm lưu trữ quốc gia IV.

Bảo tàng Lâm Đồng: Nằm trên đường Hùng Vương giữa Dinh 2 và
Dinh 1), cách trung tâm Đà Lạt gần 4 km. Xưa kia từng là biệt thự của
đại điền chủ Nguyễn hưu hào ( bố vợ Bảo Đại) sau đó tặng cho Hoàng hậu
Nam Phương . Ở đây có trưng bày nhiều hiện vật quý hiếm về lịch sử, văn
hóa, tín ngưỡng, trang phục của các dân tộc bản địa đang sinh sống trên
đất Lâm Đồng. Đặt biệt nơi đây có trưng bày các hiện vật di tích khảo cổ
họcCat1 Tiên được khai quật nhiều đợt, bắt đầu từ năm 1985 và 1 số
trống đổng cổ mới được tìm thấy trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng trong thời
gian gần đây.

Trường ĐH Đà Lạt: Cách trung tâm Đà Lạt 2km, thời Pháp là khu
vực của trường Thiếu sinh quân hỗn hợp Âu Á, cuối thập niên 50 trở thành
một viện đại học tư thục, các tòa nhà hay giảng đường của trường đều
mang những cái tên lấy từ sách Trung Dung và Kinh Thi như Năng Tĩnh, Đạt
Nhân, Minh Thành…Năm 1977, đổi thành trường Đại học Tổng hợp Đà Lạt và
là một trong số ít trường Đại học có cảnh quan đẹp: 40 tòa nhà lớn nhỏ
được xây dựng trên những quả đồi nhỏ, khuất giữa rừng cây rất thích hợp
cho việc học tập và nghiên cứu khoa học.

Đà Lạt sứ quán: Nằm cạnh KDL Thung lũng tình yêu, hoạt động từ
năm 2002 và được du khách biết đến như là một bảo tàng nghệ thuậtve62
nghề thêu tranh nghệ thuật ( thêu tay trên lụa)Việt Nam. Lối kiến trúc
mang dáng dấp cung đình Huế với vật liệu truyền thống đã tào cho Đà Lạt
sử quán một vẻ đẹp văn hóa riêng biệt đầy chất thơ. Khách đến đây có dịp
hiểu thêm về nghề thêu tay trên lụa và tham gia “ phố ẩm thực” với các
món ăn đặc sản của miền Trung bánh bột lọc, cơm hến, bún bò Huế…

Khu du lịch đồi Mộng Mơ: Gần Thung lũng Tình yêu và Đà Lạt sử
quán. Ngoài tham quan vườn hoa cây cảnh, suối nước nhân tạo, hóa trang
dân tộc còn có biểu diễn văn nghệ cồng chiêng, tham quan mô hình Vạn Lý
Trường Thành thu nhỏ. Hiện do công ty Cp Thành Ngọc quản lý.

Khu du lịch rừng Mađaguôi: Nằm trên km 152 quốc lộ 20, thuộc
huyện Đa Huoai với diện tích 368 ha, có các dịch vụ tahm quan rưng
nguyên sinh, dã ngoại, cắm trại, xem xiếc thú, cồng chiêng, sân tennis,
cồng chiêng, hồ bơi, karaoke và massage. Đây là một khu rừng nguyên sinh
với nhiều giống cây quý hiếm hang trăm tuổi, có nhiều hang động phong
phú nằm sâu dưới mặt đất 10, 12 m. Hiện do công ty Du lịch Saigon đầu tư
quản lý.

Quần thể di tích khảo cổ học Cát Tiên: Thuộc địa phận xã Quãng
Ngãi huyện Cát Tiên, cách đường quốc lộ 20 khoảng 30 km. Được phát hiện
từ năm 1985 và cho đến nay đã qua nhiều lần khai quật.đây là một quần
thể di tích tầm cỡ Đông Nam Á với những đền tháp, mộ tháp của một vương
quốc Phù Nam cổ đã bị diet vong cách đây hơn 10 thế kỷ và đang chứa
trong đó rất nhiều bí mật về sự tồn tại và tiêu vong của vương quốc này.
Quần thể di tích Cát Tiên đã được xếp hạng là di tích cấp quốc gia từ
năm 1997. Hiện nắm trong tổng thể hồ sơ Vườn quốc gia Cát Tiên đang
được chính phủ làm hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên
thế giới.

Hồ Tuyền Lâm (cách trung tâm Đà Lạt khoảng 7 km).Sau khi vãn
cảnh chùa xong du khách sẽ thả bộ theo những bậc tam cấp để xuống bến
thuyền đi vào các khu dã ngoại hồ Tuyền Lâm như Suối Tía, Đá Tiên,
Đarahoa. Ở trong khu vực dã ngoại cho thuê sẵn chòi, võng dù, bạt để du
khách nghỉ lưng qua trưa, du khách sẽ làm quen với rượu cần, nếm thịt
nướng, ngủ nhà sàn, .Hồ Tuyền Lâm là hồ lớn nhất của Đà Lạt với tổng
diện tích 2.760 ha, diện tích mặt nước là 320 ha. Du kháchco1 thể leo
lên lưng voi để chụp hình hay thuê voi đi dạo trong rừng.

Khu du lịch Lang Biang (cách trung tâm Đà Lạt 10 km về phía
bắc). Sản phẩm chính là du lịch dã ngoại, khám phá thiên nhiên, khám phá
văn hóa. Quý khách được ngủ lều, dự lễ hội cồng chiêng của người K’Ho
Cil, K’Ho Lạch sống ở chân núi. Đến với Lang Biang, du khách được nghe
huyền thoại về “thiên tình sử” giữa một chàng trai và một cô gái dân
tộc. Chàng là K’Lang, nàng là Ho7biang…Dấu vết còn lại của thiên tình sử
diễm lệ này là hồ Đa Nhim ngày nay (theo tiếng dân tộc: Đa Nhim là nước
mắt). Trong những ngày đẹp trời, dãy núi Lang Biang trông như bộ ngực
phụ nữ căng tràn đầy sức sống.

Khu Bảo tồn thiên nhiên Bidoup – núi Bà: Nằm trên địa bàn các
xã Lát, Đạ Chais, Đưng K’nớ (huyện Lạc Dương) với diện tích 64.366ha. Là
khu rừng á nhiệt đới với một quần thể động vật, thực vật phong phú có
tính đa dạng sinh học cao gồm 827 loài thực vật, 382 loài động vật trong
đó có một loài đặc hữu như Khướu đầu đen, chim mỏ xám, trĩ sao, bò tót,
hổ, gấu, trâu rừng…

Thác Đam b’ri (thác cách trung tâm thị xã Bảo Lộc 18km): Gồm
một quần thể thác nước lọt thỏm giữa khu rừng nguyên sinh: Thác Đam b’ri
cao 57m, thác Dasara cao 60m, thác Daton cao 20m. Tại đây có voi để du
khách chụp ảnh hay thuê cỡi dạo chơi trong rừng, có cầu treo bắc qua
suối, có “đảo khỉ” ở giữa rộng 5ha với khoảng 500 con; có hươu nai, gầu,
beo, cá sấu…Theo truyền thuyết thì xưa kia có một cặp thanh niên nam nữ
yêu nhau, chàng tên là Đam và cô gái là Hơbi. Hơbi là con của một tù
trưởng không muốn con gái mình lấy một chàng trai nghèo khó như Đam nên
đã tìm cách đày chàng đến một nơi xa. Vì quá thương nhớ người yêu nên
ngày ngày Hơbi đều ra đây khóc lóc để đợi người yêu về. Nhưng đợi mãi,
đã qua mấy mùa rẫy mà Đam vẫn không về. Một hôm dân làng nghe thấy tiếng
thét và chạy ra thì Hơbi đã hóa thành một dòng thác. Từ đó dân làng đặt
tên cho con thác là Đam b’ri nghĩa là thác đợi chờ.

Vườn quốc gia Cát Tiên (huyện Cát Tiên, cách Đà Lạt hơn 150km):
Được UNESCO công nhận là khu Dự trữ sinh quyển của thế giới với diện
tích 73.878 ha trong đó phần thuộc Lâm Đồng là 30.000 ha, Đồng Nai
38.000 ha và Bình Phước gần 5.100 ha. Vườn rất thích hợp để khai thác
các tour du lịch sinh thái, dã ngoại, học ngoại khóa và hiện ban Quản lý
Vườn đã tổ chức được 12 tuyến du lịch sinh thái. Đây là một quần thể
động, thực vật có tính đa dạng sinh học cao gồm 1.610 loài thực vật, 105
loài thú, 348 loài chim, 133 loài cá nước ngọt, 80 loài bò sát, 439
loài bướm…Đặc biệt, nơi đây có khoảng 7-8 cá thể tê giác 1 sừng Java mà
trên thế giới đã bị tuyệt chủng.

Thác Bảo Đại: Thuộc thôn B’liang, xã Ta Hine, huyện Đức Trọng,
cách Đà Lạt khoảng 40km, được công nhận danh thắng quốc gia năm 2000.
Hiện công ty TNHH Phương Vinh khai thác.

Tham quan nhà ga xe lửa và du lịch bằng đường sắt: Tuyến đường
sắt ở Tháp Chàm (Phan Rang) – Đà Lạt bắt đầu thi công đoạn 38km giữa
Tháp Chàm và Xóm Gòn vào năm 1908, và đến năm 1917, đường sắt Tháp Chàm –
Xóm Gòn được nối dài đến tận Sông Pha (Krong Pha) dưới chân đèo Ngoạn
Mục. Năm 1922, công ty Thầu Khoán châu Á tiến hành xây dựng một con
đường sắt nối Sông Pha với Trạm Hành – Đà Lạt. Để qua được đèo, dốc
người ta phải thiết kế những bánh răng cưa lắp thêm vào trong đầu máy
nên tuyến đường này mới có tên gọi tuyến xe lửa răng cưa. Ga Đà Lạt được
xây dựng trong thời gian từ năm 1928 – 1932, là nhà ga cổ và đẹp nhất
Đông Dương được giữ nguyên cho đến ngày nay, được công nhận là di tích
kiến trúc cấp quốc gia từ năm 2002, ĐT nhà ga: 3834409. Tuyến đường hiện
chỉ chạy được một đoạn dài 7km từ ga Đà Lạt đến ga Trại Mát phục vụ
khách du lịch.

Chùa Linh Sơn: Chùa Linh Sơn là một trong những ngôi chùa cổ
kính và đẹp của Đà Lạt, xây dựng từ năm 1936 – 1940, phong cách kiến
trúc Á Đông, hai mái xuôi hơi cong ở phía cuối trên có hai con rồng uốn
khúc đối xứng vươn lên giữa trời cao. Phía trước có 4 trụ lớn và phía
dưới diềm mái là hoa văn hình chữ “vạn” cách điệu. Trong chính điện có
tượng Phật Thích Ca ngồi trên tòa sen được đúc bằng đồng từ năm 1952,
cao 1,70 m nặng 1.250kg. Bên phải nội điện có quả chuông nặng 450kg treo
trên giá làm bằng gỗ quý.

Chùa Linh Phong (chùa Sư Nữ): Cách Đà Lạt khoảng 6km chùa có
kiến trúc kiểu những đình làng, cổng Tam Quan 2 tầng, lợp mái ngói; phía
dưới gồm 3 cửa cuốn hình vòng cung, trên có một cửa hình chữ nhật uốn
góc và bảng hiệu “Linh Phong Tự”. Chính điện thờ tượng phật A Di Đà,
toàn thân sơn son thiếp vàng, cao 1.8m và được tạc vào năm 1949. Hai bên
là tượng Phật Bà Quan Âm và Đại Thế Chí. Phía sau là nơi thờ Tổ Đạt Ma
và Hòa Thượng Thích Quảng Đức.

Chùa Linh Phước: Năm cách Đà Lạt 8km thuộc khu vực Trại Mát,
gần bên đường quốc lộ 27 đi Phan Rang, xây dựng khoảng năm 1949 – 1952.
Chánh điện thờ tượng Phật Thích Ca cao 4.9m (kể cả tòa sen); hai bên nội
điện là 2 hàng cột rồng khảm sành với nghệ thuật điêu luyện, trên là
những bức phù điêu khảm bằng miểng chén về lịch sử cuộc đời Đức Phật.
Mặt trước của chùa là tiền đường bảo tháp cao 27m. Có thể kết hợp tham
quan ga xe lửa Trại Mát cách đó 300m và thác Hang Cọp cách chùa 6km
thành một tour tham quan.

Trúc Lâm thiền viện: Tọa lạc trên núi Phụng Hoàng, cách Đà Lạt
5km theo đường chim bay, do Hòa thượng Thích Thanh Từ khởi lập, khánh
thành ngày 8/2/1994. Thiền viện có diện tích 24.5 ha, được chia thành 3
khu vực riêng biệt là khu vực dành cho du khách tham quan. Bản phác thảo
đầu tiên có sự tham gia của kiến trúc sư nổi tiếng Ngô Viết Thụ (người
thiết kế Dinh Độc Lập nay là Dinh Thống Nhất, TP.HCM)
Nhà thờ con Gà (nhà thờ Chánh tòa): Được dân địa phương gọi là nhà thờ
con Gà vì trên nóc tháp chuông có một con gà, xây dựng năm 1931, có
tháp chuông cao 47m

Nhà thờ Domain: Nhà thờ này có tên nhà thờ Mai Anh vì trước đây
khu vực này có rất nhiều hoa mai anh đào. Từ 1940 – 1943 nơi đây là nhà
nguyện của nữ tu dòng Bác Ái, năm 1943 được xây dựng lại theo lối kiến
trúc độc đáo: Tiền đình được thiết kế là một tam giác cân, phía trước
được trang điểm các cửa vòm nhỏ, tường được xây bằng đá chẻ tới ngang
bệt cửa sổ theo lối kiến trúc Normandie (Pháp). Nhà thờ là nơi yên nghỉ
của phu nhân Toàn quyển Đông Dương Decoux an tang ở hành lang phía sau
nhà thờ.


KHÁM PHÁ KIẾN TRÚC
Đà Lạt được giới kiến trúc công nhận là đô thị di sản với nhiều công
trình kiến trúc có giá trị và có thể chia ra làm các mảng: Kiến trúc
công sở, trường học và kiến trúc biệt thự. Về kiến trúc công sở thì có
thể kể đến nhà Ngân khố, nay là Cục Thuế Lâm Đồng, nhà Bưu điện (đường
Trần Hưng Đạo), văn phòng UBND tỉnh Lâm Đồng, nhà ga Đà Lạt, xí nghiệp
in bản đồ Đà Lạt (Nha Địa dư Đông Dương cũ)…Kiến trúc trường học nổi bật
nhất là trường Cao đẳng Sư phạm Đà Lạt (trước kia là trường trung học
Yersin) với những tòa nhà mái vòm, với tháp cao (tượng trưng cho cây
bút) vươn lên sừng sững một góc trời gần hồ Xuân Hương. Kiến trúc biệt
thự thì nổi bật là các khu biệt thự đường Trần Hưng Đạo, Lê Lai, Lê Hồng
Phong, Huyền Trân Công Chúa, Hoàng Diệu, Phó Đức Chính, Quang
Trung…trong đó Lê Lai và Trần Hưng Đạo là những khu bảo tồn quốc gia về
kiến trúc với nhiều ngôi biệt thự cổ Châu Âu được xây dựng từ thập niên
30,40 của thế kỉ XIX rất có giá trị về kiến trúc, cảnh quan, qui hoạch
đô thị và được nâng cấp thành resort nghỉ dưỡng cao cấp.


ẨM THỰC
Bún, phở: Tại khu Hòa Bình có phở Hiếu, phở Ngọc Hiệp. Ở gần ngã tư
Phan Chu Trinh có phở Vi, Phở Xuân, Phở Tiến (đường Trần Phú), phở Hà
Nội (bên hồ Hoàng Văn Thụ). Phở Phi Thuyền, phở Việt (Phan Đình Phùng).
Món ăn sáng được du khách ưa thích là bún bò Đà Lạt, ngoan nhất là do
người góc Huế nấu như bún Công (đường Phù Đổng Thiên Vương), bún Bà Sầm
(hẻm 224 Phan Đình Phùng), bún Thiên Trang (đường Hồ Tùng Mậu)…Từ khoảng
5h chiều đền khuya có bún dì Đàn, dì Luống (ấp Ánh Sáng), bún Loan
(Quang Trung).
Cơm bình dân: Chợ lầu Đà Lạt có cả các món cơm, phở chay với chất
lượng và giá cả bình dân, khu vực bến xe Tùng Nghĩa (nằm góc đường
Nguyễn Văn Trỗi và Phan Bội Châu. Trên đường Hùng Vương với quán cơm Hà,
cơm Quý với giá 14.000đ 15.000đ/phần (gồm 3 món mặn và canh, dưa chua –
cá pháo), Cơm Bắc (Tăng Bạt Hổ), quán Vĩnh Lợi (lô 10 Hải Thượng) có
nhiều món cơm, phở, hủ tiếu, mì hoành thánh, cơm chay Phan Đình Phùng,
Hải Thượng, Huỳnh Thúc Kháng.


NHÀ HÀNG:
Hoàng Lan, Đông Á (đường Phan Đình Phùng), Vạn Huê Lầu, Hương Ca (Trần
Phú), Như Ý cũ (11 Nguyễn Trãi), Không Tên (Triệu Việt Vương), Cối xay
gió (Trần Phú), Nhà Tôi (01 Thông Thiên Học, ĐT 3560056), TM (15A Phù
Đổng Thiên Vương, ĐT 3837464); Đệ Nhất (9/1 Phù Đổng Thiên Vương, ĐT
3822181), Hồng Thanh (17 Phủ Đổng Thiên Vương, ĐT 3822764), Hồng Vân
(45B Đinh Tiên Hoàng, ĐT 3822717), Ớt Đỏ (30 Đinh Tiên Hoàng, ĐT
3837466), Ngọc Dunh (9B Đinh Tiên Hoàng, ĐT 3828664), Hồng Loan (03 Lê
Thị Hồng Gấm, ĐT 3830068), Miền Tây (29 Phan Bội Châu, ĐT 837981), Hoàng
Anh Gia Lai mở cửa tận khuya.


ĐẶC SẢN:
Món ăn Trung Hoa chính hiệu có nhà hành Minh Triều (số 7 đường Trần
Hưng Đạo); Heo tộc Tư Loan (49bis Hai Bà Trưng, ĐT 3816839), ốc 33 Hai
Bà Trưng, ĐT 3825967, ốc 1A Hoàng Văn Thụ, 3A Phú Đổng Thiên Vương, Thịt
đà điểu Vương Lộc (4D Hai Bà Trưng, ĐT 3816886). Bê thui Hòa Bình (65C
Hai Bà Trưng, ĐT 3510834), bê thui 371 Phan Đình Phùng, Hải Sản Sông
Hồng (20 Phan Chu Trinh, Tp Đà Lạt, ĐT 3821041). Lẩu Hải Sản Gia Phát
(4Bis Bùi Thị Xuân, ĐT 2221686), Quán Nướng 15 (15A Nguyễn Đình Chiểu,
ĐT 3811576), Bia tươi Đức (đường Nguyễn Trãi), Cơm Niêu Như Ngọc (Hồ
Tùng Mậu), cơm niêu nồi đất Hương Trà (1 Lê Thị Hồng Gấm, ĐT 3542323),
Cơm gà: Cơm gà Phan Rang số 15 Trần Nhật Duật, dưới dốc nhà thờ con Gà,
cơm gà chiên bà Năm Chút (2A3, đường 3 tháng 4, ĐT 3821682), Cung Đình
(62 Đống Đa, phường 3, ĐT 2221614) với các món ăn Huế.
Lẩu Dê: Đây cũng là món khoái khẩu của du khách vì được thưởng thức
món râu xanh Đà Lạt. Đầu tiên là Dê Lệ Dung (đường Hồ Xuân Hương và đầu 3
tháng 4), Phúc Nguyên trên đường Trần Hưng Đạo (gần ngã 3 điện lực) và
32 Trần Hưng Đạo Tp Đà Lạt, dê Phú (Hoàng Diệu), Diệu Thông (30/2 Trần
Hưng Đạo, ĐT 3813240), dê Đại Lộc (29B Phan Bội Châu, ĐT 3820471) và
quán dê Ngân (đường Hai Bà Trưng).
Lẩu Bò: Tập trung trên đường Lê Quý Đôn, Nguyễn Thị Định, 71A đường 3/2
Atiso hầm giò heo: Một món ăn có thể gọi là đặc sản của Đà Lạt, có tác
dụng giúp khách ngủ ngon, lợi tiểu, mát gan tăng thêm sức khỏe khi nghĩ
dưỡng ở Đà Lạt. Nhưng món ăn này chỉ có ở các nhà hàng và chỉ ngon khi
vào trúng mùa Atiso (từ sau tết Âm lịch đến đầu mùa hè) và phải đặt
trước.


ĂN KHUYA
Chợ Đêm Đà Lạt: Họp trước bãi đậu xe ngầm trên đường vào chợ Đà Lạt từ
5h chiều đến 3h sáng hôm sau. Tại đây có các món chính lá bún giò, cháo
gà, cháo vịt, cơm, hủ tiếu, hải sản bình dân như nghêu, sò, ốc; quanh
chợ đêm còn bán sữa đậu nành. Du khách cũng có thể ghé qua hẻm ấp Ánh
Sáng ở ngay bờ hố để tìm một tô bún Huế cay cay vì dân ở hẻm này đại đa
số là người Huế và một số món khác như cháo vịt, mì quảng, phở. Ngay
cạnh khu Hòa Bình (hẻm đường Tăng Bạt Hổ) cũng có các quán phở, hủ tiếu
mở cửa từ sáng đến hơn 12 giờ đêm; hoặc có thể đến quán Nga đường Nam Ký
Khởi Nghĩa ăn miến gà, xôi gà, phở gà.
Cà phê: Muốn cảm giác mạnh, sang trọng thì khách có thể ghé vào 2 nhà
hang bên bờ hồ Xuân Hương là Thủy Tạ và Thanh Thủy, vào 2 tối cuối tuần
nhà hàng Thủy Tạ có phục vụ du khách món “âm nhạc dân tộc” và đàn dương
cầm. Gần khu trung tam có phố cá phê Nguyễn Chí Thanh với gần 10 quán
sát cạnh nhau như Gia Nguyễn, Why Not, Tình Cờ. Trên nhiều con đường có
rất nhiều quán cà phê dạng biệt thự sang trọng có bán cả điểm tâm sáng
như Đà Lạt phố (đường Hoàng văn Thụ), Papa (Trần Phú), Hương Ca (Trần
Phú), Ca Dao (Hồ Tùng Mậu), An Tiến (Lê Hồng Phong), Song Vy (Nguyễn
Du), Nhật Nguyệt (15 Hoàng Văn Thụ), Cao Nguyên ( Đinh Tiên Hoàng),Cali (
Đinh Tiên Hoàng), Phố Núi ( Nguyễn Chí Thanh).


DẠO CHỢ ĐÀ LẠT VÀ MUA SẮM

Lúc mới đầu, chợ Đà Lạt nằm ở vị trí rạp ¾ (rạp Hòa Bình) ở trên dốc
khu Hòa Bình với tên gọi Chợ Cây (vì làm bằng cây, lợp tôn), dân số Đà
Lạt khi ấy vào khoảng 2.000 người. Năm 1937, sau một trận hỏa hoạn thiêu
rụi các dãy phố ván, chợ được làm mới theo kiểu nhà lồng, bốn phía
không có tường, do dân số ít, trời lại rất lạnh nên chợ họp từ sáng đến 4
giờ chiều. Khoảng diện tích trống trước chợ được gọi là Quảng trường
chợ. Phần lớn các cửa hiệu tạp hóa xung quanh chợ đều của người Hoa. Năm
1958, do quy mô của dân số TP Đà Lạt nên người ta đã quyết định xây
dựng một ngôi chợ mới tại vị trí một đầm xà lách xoong (tức vị trí chợ
ngày nay). Còn chỗ cũ được xây dựng lại thành rạp chiếu bóng Hòa Bình.
Năm 1993, nhân dịp kỷ niệm 100 năm tìm ra Đà Lạt, chợ đã được khởi công
cải tạo nâng cấp khu A, sau đó đến khu B như hiện nay. Ngoài hàng đặc
sản là hoa, các loại mứt trái cây ở tầng trệt, tầng lầu khu A của chợ là
nơi bày bán hàng len và hàng thủ công mĩ nghệ. Chợ Đà Lạt còn bán hàng
lagim (rau, củ, quả) vào lúc nửa đêm đến lúc mờ sáng trên đường vào chợ.


MUA HOA ĐÀ LẠT
Tại chợ Đà Lạt có hai dãy kios bán hoa tươi phía trước và bên hông
chợ, đại lý hoa Dalat Hasfarm số 16B đường Nguyễn Chí Thanh, vườn hoa Đà
Lạt, trên đường Nguyễn Thị Minh Khai. Hoa Lan có vườn “Langbiang Lan”
(42 Xô Viết Nghệ Tĩnh, trên đường đi vào KDL Lang Biang, ĐT 0633821234);
Nghệ Nhân Cao Ngay (39 Đồng Tâm, ĐT 3821746) và Vườn Hoa TP Đà Lạt có
khu vực trưng bày, bán hoa phong lan, địa lan, hoa chậu và giống hoa.


MUA MỨT ĐÀ LẠT
Đà Lạt có 3 loại mứt cơ bản được coi là đặc sản truyền thống gồm: mứt hồng, mứt mận và mứt đào.
Mứt hồng: Theo nhiều tài liệu thì cây hồng có nguồn gốc từ các nước
Đông Bắc Á như Nhật Bản, Hàn Quốc, Triều Tiên được du nhập vào Đà Lạt đã
hơn 50 năm. Có 3 giống cơ bản được trồng là hồng giòn (ngọt), hồng chát
và hống nước. Ngoài việc ăn tươi khi chin, hống còn được làm mứt. Có 3
loại mứt hồng tương ứng với 3 giống hồng và cao nhất là mứt hồng trứng.
Mứt Mận: Được du nhập vào Đà Lạt từ thập niên 30 do ông Louis Pierre
nhập vào Việt Nam. Ban đầu được trồng ở Trại thực nghiệm Dankia sau đưa
về trồng đại trà ở trong nhà vườn Đà Lạt. Các khu vực trồng nhiều là
Trại Hầm, Trạm Hành, Trại Mát, Định An. Có 4 giống cơ bản là hồng Vân
Nam xanh, Vân Nam đỏ, Mận Trại Hầm và mận Pháp. Giống như cây hồng, mận
được làm mứt, rượu rất được du khách ưa chuộng
Dâu tây: Có 2 giống: Dâu địa phương (màu hồng nhạt) do người Pháp đưa
vào từ đầu thế kỷ 20 và dâu Mỹ (màu đỏ sậm). Dâu được đóng trong hộp
giấy bán cho du khách. Dâu được chế biến ra khá nhiều sản phẩm như mứt,
siro dâu, rượu dâu, kẹo dâu.
Phố lò mứt Phù Đổng Thiên Vương: Đầu tiên, Đà Lạt chỉ có vài lò mứt ở
rãi rác mỗi nơi một cái như lò mứt đường Hồ Tùng Mậu, lò mứt đường Đinh
Tiên Hoàng và lò mứt khu Đa Thiện. Nhưng giờ đây đã hình thành nên hẳn
một “phố lò mứt” trên đường Phù Đổng Thiên Vương, cách trung tâm Đà Lạt
3-4 km, bán hành chục loại mứt nhưng nổi tiếng là các loại mứt làm từ
trái cây đặc sản như: mứt mận, mứt dâu (dâu ta và dâu tây), mứt đào, xí
muội, mứt hồng (hồng khô), khoai lang dẻo, khoai lang sầy gừng…
Tại các lò mứt có bán cả rượu cần


MUA TRÀ VÀ CÀ PHÊ
Đà Lạt Lâm Đồng có nhiều thương hiệu đã nổi tiếng từ hàng chục năm
trước như trà, cà phê Lễ Ký, cà phê Vĩnh Ích (Đà Lạt), cà phê Long
Triều; trà Quốc Thái, Đỗ Hữu (Bảo Lộc)…Lâu đời nhất là trà, cà phê Lễ Ký
nhãn hiệu Bạch Tượng (con voi trắng) đã được đăng ký bảo hộ độc quyền
quốc gia.
Tại thị xã Bảo Lộc, có các danh trà như: Quốc Thái với nhãn hiệu con
voi vàng, trà Đỗ Hữu; trà – cà phê Tâm Châu với mặt bằng rộng, cung cấp
phục vụ lịch sự, có siêu thị trà - cà phê. Danh trà Trâm Anh có cách
trang trí độc đáo, là điểm dừng chân của du khách trên đường Đà Lạt –
TP.HCM
Atiso: được trồng nhiều ở vùng ngoại ô Đà Lạt, đặc điểm của loại cây
này là từ thân, rễ, lá, bông đều hữu dụng có tác dụng chữa các bệnh về
gan mật, lợi tiểu. Hiện có nhiều cơ sở cùng tham gia sản xuất trà túi
lọc – một sản phẩm phổ biến dùng trong các công sở Đà Lạt – Lâm Đồng
nhưng quen thuộc nhất vẫn là của công ty CP dược y tế Lâm Đồng, Vĩnh
Tiến, Ngọc Duy, Quảng Thái. Atiso được bán rộng rãi ở các điểm du lịch,
chợ Đà Lạt, công viên Xuân Hương…
Mua hàng thổ cẩm: Từ khi các mẫu quần áo thời trang của nhà tạo mốt
Minh Hạnh được ra mắt công chúng cách đây hơn 10 năm thì người ta mới
biết nhiều đến hàng thổ cẩm, được du khách nước ngoài rất thích bởi tính
độc đáo về màu sắc, đường nét và cả độ bền và ngày càng được đa dạng
hóa cho phù hợp với nhu cầu sử dụng của khách như các loại túi xách, ví
đựng tiền phụ nữ, áo khoác… Hàng thổ cẩm được bày bán ở nhiều điểm du
lịch nhưng tập trung nhiều ở các làng có truyền thống về dệt như khu vực
thị trấn huyện Lạc Dương, KDL Lang Biang hay làng Gà (nằm sát quốc lộ
20 thuộc, cách Đà Lạt khoảng 18km)
Mua tranh thêu: Đà Lạt hiện có 5 cơ sở chuyên sản xuất tranh thêu
trong đó nổi tiếng nhất vẫn là XQ và Hữu Hạnh. Giá cả có sự giao động
rất lớn tùy theo khổ tranh, chất lượng khung và sự tỉ mỉ của đường nét,
họa tiết, phối màu sắc. Tùy theo kích cỡ, giá từ vài trăm ngàn đến hàng
chục triệu đồng. Trành thêu Đà Lạt rất đa dạng về đề tài nhưng chủ yếu
vẫn là phong cảnh thiếu nữ và hoa. Tranh thêu Đà Lạt bày bán nhiều quanh
khu Hòa Bình và một số điểm tham quan như Dinh Bảo Đại.
Rượu Vang: Hiện có 3 đơn vị sản xuất rượu vang nho bằng phương pháp
lên men truyền thống là công ty CP thực phẩm Lâm Đồng, công ty CP rượu
bia nước giải khát Đà Lạt và công ty TNHH Vĩnh Tiến. Các sản phẩm rượu
Vang Đà Lạt đã đạt nhiều giải thưởng uy tín do người tiêu dùng bình
chọn, mẫu mã đa dạng, hiện có bán tại các siêu thị lớn tại TP.HCM, các
thành phố lớn trên toàn quốc và xuất khẩu.


CÁC DỊCH VỤ HỖ TRỢ
Xe buýt: Từ Đà Lạt, có các tuyến xe buýt đi Nam Ban (Lâm Hà), Đ’Ran
(Đơn Dương), Đức Trọng, Di Linh, Đại Lào (thị xã Bảo Lộc). Và ngay TP.Đà
Lạt, công ty Phương Trang có nhiều tuyến đến các thắng cảnh như từ
trung tâm đi Trại Mát (qua chùa Linh Phước), Xuân Trường (qua khu Sở trà
Cầu Đất), Lang Biang, Thái Phiên (qua hồ Than Thở), Thung Lũng Tình
Yêu.
Massage: Thường gắn với các khách sạn lớn như Đà Lạt Novotel, Hoàng
Anh Gia Lai, Ngọc Lan, Cẩm Đô (3-5 sao), khu biệt thự Lê Lai, Đài Liên
(Hải Thượng). Massage bình dân có cơ sở Nguồn Sáng (đường Phạm Hồng
Thái) và cơ sở 2 trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa; Hoa Biển (85 Hải Thượng,
ĐT 3560707), Massage Chân (5 Hải Thượng).
Dancing: Mở cửa thường xuyên có khách sạn Hải Sơn, Golf 3, Ánh Dương,
Ánh Hồng (Nguyễn Chí Thanh), Cung Đàn Xưa (Khe Sanh), nhạc trẻ Bảo Ty
(Bùi Thị Xuân) và khách sạn Sammy (cà phê bar)
Tráng rọi ảnh: Đà Lạt có khoảng 15 minilab, tập trung ở quanh khu Hòa Bình.
Bãi đậu xe: Bãi xe vãng lau (từ ngoài bờ hồ vào, bãi xe năm bên tay
phải), bãi xe khách sạn Hải Sơn, bãi xe du lịch 4-12 chỗ ngồi ở trên khu
Hòa Bình cạnh rạp 3 tháng 4. Vào những ngày cao điểm, các trường học ở
gần các khách sạn mini cũng trở thành bãi gởi xe vào ban đêm
TAXI: Đà Lạt hiện có 5 hãng taxi Thắng Lợi 1 (3830830), Thắng Lợi 5
(3835583), Mai Linh (351111), Phương Trang (3556556) và taxi HTX. Nếu có
nhu cầu thuê đi tham quan cả ngày đến các điểm trong tỉnh hay trong
thành phố Đà Lạt, khách có thể lien hệ để thỏa thuận giá cả với Hợp tác
xã taxi (bãi đậu xe ở trước bến xe buýt đầu đường vào ấp Ánh Sáng gần bờ
hồ Xuân Hương).
Xe điện vòng quanh bờ hồ Xuân Hương của hãng Mai Linh.
Thuê xe máy: có nhiều điểm cho thuê xe, nhiều nhất trên đường vào chợ
Đà Lạt (Nguyễn Thị Minh Khai) từ phía bờ hồ đi vào, nhìn bên tay phải sẽ
thấy có nhiều bản nhỏ treo trên xe với chữ tiếng Anh hoặc tiếng Việt
(Cho Thuê Xe Máy) hoặc ở các phố có đông khách sạn như Nam Ký Khởi
Nghĩa, Phan Đình Phùng, Bùi Thị Xuân đều có dịch vụ cho thuê xe.
Xe đạp đôi: Tập trung nhiều ở đường Nguyễn Thị Minh Khai quanh hồ Xuân Hương hay đầu đường Bùi Thị Xuân
Đi xe ngựa: Đến Đà Lạt không thể không đi xe ngựa bởi đó là một thú
vui truyền thống của du khách. Hiện nay Đà Lạt có khoảng 30 xe ngựa phục
vụ trở khách tham quan trong đó có 1 số xe đã được đóng mới rất đẹp (4
bánh thay vì 2 bánh thông thường). Xe ngựa sẵn lòng phục vụ khách tới
tất cả điểm du lịch trong thành phố, xe ngựa vòng quanh bờ hồ. Bến xe
ngựa ở ngã 3 máy nước gần nhà hàng Thanh Thủy.
Karaoke: Nằm rãi rác trên nhiều phố nhưng nhiều nhất là trên đường Hai
Bà Trưng với Sắc Màu Cuộc Sống (ĐT 3821638), Tím Xuân (ĐT 3823173),
Nice (ĐT 3835303), Dạ Khúc (ĐT 8323197), Dấu Chấm Hỏi (ĐT 3816567),
Family (ĐT 3818282) và đường Phù Đổng Thiên Vương với Sài Gòn Ca Dao (ĐT
3824382), Binbo (ĐT 3553495), Diều no gió (ĐT 3552406), Đồi Xanh (ĐT
3831236).
Các quán khác như: Quỳnh Hương (Cô Giang, ĐT 3825522), Nhật Quang
(33/19 Phan Đình Phùng, ĐT 38313912), Giáng Ngọc (số 2 chợ Chi Lăng, ĐT
3828554), Hướng Dương (Quang Trung, ĐT 3829650), Minh (94 Nguyễn Văn
Trỗi, ĐT 3824815 và 7A Nguyễn Trãi, ĐT 3813066), Anh Em (80B Bùi Thị
Xuân), Việt Hưng (83A Nguyễn Công Trứ, ĐT 3825482), Trúc Vàng (1B Thông
Thiên Học, ĐT 3520913), Ocean Palace (28 đường 3 tháng 4, ĐT 3531732),
Bin Bin (282 Phan Đình Phùng, ĐT 3837573), Minh (42 Hải Thượng, ĐT
3828816), Hải Yến (78 Hải Thượng, ĐT 3822799), Mic (Nguyễn Trãi), Diễm
Quỳnh (Yersin).
Nhạc sống kiểu phòng trà có cà phê & Trà quán Dương Tùng (09 Đồng
Tâm, ĐT 3542161), Ocean Palace (số 28 đường ¾, ĐT 3531732), Cung tơ
chiều (gần dinh Bảo Đại).

MÁY ATM:Tập trung ở quanh khu Hòa Bình, chi nhánh các
ngân hàng thương mai, Bưu điện trung tâm, trong 1 số khách sạn lớn ,
đường Phù Đổng Thiên Vương.

ATM Vietcombank: Bưu điện Tp.Đà Lạt trước cổng ĐH Đà Lạt, khách
sạn Novotel Đà Lạt, Golf2, chi nhánh Vietcombank Lâm Đồng (Trần Phú),
đường Ng Thị Minh Khai.ATM Đông Á: Tại chi nhánh đường Hải Thượng, Bưu Điện Tp.Đà Lạt.ATM Đầu Tư và Phát Triển: Chi Nhành NH ĐT&PT đường Trần Phú, Bưu Điện Tp.Đà Lạt.ATM Sacombank: Tại chi nhánh đường 3/2, quầy giao dịch viễn thông Lâm Đồng (16 Trần Phú).ATM Agribank: Tại chi nhanh đường Trần Phú, Bưu Điện Tp.Đà Lạt, Phù Đổng Thiên Vương.

DỊCH VỤ BƯU ĐIỆN
Bưu điện trung tâm Đà Lạt, Phòng giao dịch 14 Trần Phú, gần nhà thờ
con Gà và bưu điện trung tâm Đà Lạt (dưới chân dốc lên khu Hòa
Bình).Trong chợ Đà Lạt hay trên khu Hòa Bình cũng có bưu cục. Trên đường
đi đến hồ Than Thở cớ bưu cục Phan Chu Trinh. Tại Trại Mát gần chùa
Linh Phước có bưu cục Trại Mát. Gần Thác Voi (Lâm Hà) có Bưu cục thị
trấn Nam Ban. Dưới chân núi Lang Biang có bưu điện trung tâm huyện Lạc
Dương…

Báo chí: Đà Lạt có đội quân bán báo dạo hùng hậu với hơn 50
người và hơn 10 cửa hàng, quầy sách báolớn: Chí Thành (43 đường 3 tháng
2), sách báo Chí Thành (Bùi Thị Xuân), Bưu điện trung tâm (14 Trần Phú),
quầy báo tại Bưu điện Đà Lạt dưới chân dốc lên khu trung tâm Hòa Bình,
Kim Anh (đầu đường Đào Duy Từ); Phương Duy, Nhật Minh, Duy Duy (Phan Chu
Trinh) và quầy của công ty CP phát hành sách Lâm Đồng (18 Khu Hòa
Bình).
Phòng Tranh (Gallery): Họa sĩ Vi Quốc Hiệp (06 Huyền Trân Công Chúa,
ĐT 3836889), Phạm Mùi (số 74 đường 3/2, ĐT 3835958), Đặng Ngọc Trân (36B
Nguyễn Công Trứ, ĐT 3821112)


MỘT SỐ LOÀI HOA TIÊU BIỂU
Dã Quỳ (Cúc Quỳ): Một loài hoa dại mọc rất nhiều bên đường, dọc
quốc lộ 20, dọc đèo Bảo Lộc, dọc đèo Prenn và ở khắp các thung lũng
quanh Đà Lạt và là một loại hoa dại đặc trưng cho cả vùng cao nguyên Nam
Trung Bộ. Hoa nở vào cuối mùa mưa, rộ vào đầu mùa khô. Hoa có màu vàng
tươi, khi hoa cúc quỳ nở rộ là báo hiệu mùa khô cao nguyên đã đến.

Mai Anh Đào: Mọc khắp núi rừng Đà Lạt nhưng được trồng nhiều ở
ven bờ hồ Xuân Hương, nở hoa vào dịp từ sau Nô En đến trước Tết âm lịch.
Hoa mang màu sắc của đào nhưng cánh hoa lại như hoa mai nên gọi là Mai
Anh Đào.

Mimosa: Một loài hoa đã đi vào ký ức du khách qua bài hát
Mimosa của nhạc sĩ Từ Kiết Tường với câu “Mimosa từ đâu em đến?” Cây cao
từ 3-6m, hoa màu vàng tươi, lá có màu xanh lam, thấp thoáng ánh bạc, nở
2-3 lần trong một năm nhưng nở rộ vào mùa hè. Sinh viên học sinh Đà Lạt
hay ép hoa vào trong trang sách gửi cho người yêu để bày tỏ sự trong
trắng, dù khô vẫn không mất mùi thơm, được trồng nhiều trên đường
Mimosa.

Cẩm tú cầu (hoa cầu hôn): Hoa hình cầu, có 4 màu sắc cơ bản.
Lúc mới ra hoa màu trắng, sau đến xanh nhạt, sau nữa chuyển sang màu
xanh đậm và cuối cùng là màu hồng tím. Theo truyền thuyết xưa, một công
chúa La Mã đến tuổi lấy chồng, nhà vua giới thiệu mãi không ưng. Trong
một lần đi kinh lý, công chúa chợt ưng ý và cầm bông hoa tú cầu ném
trúng người mà mình chọn, từ đó có tên dân gian là cầu hôn.

Hoa Pensee: Trước đây được người Pháp ưa thích và trồng nhiều ở
các biệt thự, nhất là trên đường ¾, trên đường từ đèo Prenn vào thành
phố và có hẳn một loạt biệt thự lấy tên loài hoa này như Pensee 3,7,10…

Phượng Tím: Có nguồn gốc Phi Châu, được kỹ sư Lương Văn Sáu đem
về trồng ở Đà Lạt. Trước đây được coi là cây quí vì chỉ có 4-5 cây
nhưng gần đây được nhân giống rộng rãi nhờ các tiến bộ của công nghệ
sinh học nên được trồng khá phổ biến trên nhiều đường phố.

Thiết kế chương trình tham quan hợp lý.
Trên đường từ TP.HCM lên có một số điểm tham quan ở gần hoặc sát quốc
lộ 20, ở Bảo Lộc hoặc Đức Trọng có thể ghé lúc lên hoặc về như thác Bảy
tầng, thác Đam B’ri (Bảo Lộc), thác Pongour, làng Gà (Đức Trọng), thác
Prenn, thác Đatanla. Tại TP. Đà Lạt có các tuyến chính:
1)Tuyến Prenn – Đatanla – Tuyền Lâm, có thể ghép 2 điểm Đatanla và Tuyền Lâm trong một buổi hoặc một ngày
2)Tuyến thác Câm Ly – Dinh Bảo Đại biệt thự Hằng Nga – Nhà thờ con Gà –
dinh 2 vườn hoa Minh Tâm Chùa Tàu – Bảo tang Lâm Đồng chùa Linh Phong –
dinh Bảo Đại
3)Tuyến thác Hang Cọp chùa Linh Phước
4)Theo trục đường Trần Hưng Đạo – Hùng Vương đi thẳng về Trại Mát
(đường quốc lộ 27 cũ đi Đơn Dương – Phan Rang), kết hợp tham quan bằng
xe lửa; nếu kết hợp tham quan tháp Hang Cọp thì phải kết hợp cả xe ôtô
để đi tiếp từ Trại Mát đến Thác
5)Tuyến Đồi Mộng Mơ – Thung Lũng Tình Yêu vườn hoa thành phố hồ than
thở và vườn rau, hoa sinh thái hoặc phân viện sinh học nhiệt đới thung
lũng Tình yêu vườn hoa thành phố hồ Than Thở.
6)Cũng có thể tách ra 2 cứ điểm một (Phân Viện sinh học Thung Lũng
tình yêu/ vườn hoa thành phồ hồ Than Thở) cho một buổi tham quan.
7)Tuyến nhà thờ Domain Phân viện sinh học Langbiang. Tuyến vườn hoa
thành phố hồ Xuân Hương đồi Cù nên đi vào buổi chiều nếu trời không mưa.
Có thể tham quan Vườn hoa thành phố và đồi Cù (kết hợp làm quen với môn
đánh Golf) trong một buổi.